Izgubićemo 20 odsto stanovništva do 2050.

Srbija će 2050. godine imati 20 odsto manje stanovnika, to jest isti broj kao 1950, kao da sav jedan vek kolevka nije zanjihana nijednom. Tada će nam građani biti prosečno mnogo stariji nego sada, a već smo među najstarijim nacijama u Evropi.

Najnoviji podaci američkog Biroa za podatke o
stanovništvu koji je uradio istraživanje demografske slike sveta
pokazuju da je Srbija na četvrtom mestu u Evropi po padu broja
stanovnika. I što je najgore, broj se konstantno smanjuje.

Prema njihovim prognozama, veći pad će u narednih četrdesetak godina imati jedino Moldavija, Ukrajina i Bugarska, dok će se u većini razvijenih evropskih zemalja broj stanovnika povećavati.
Srbija ima 7,3 miliona stanovnika. Na osnovnu određenih demografskih parametara Biro za podatke o stanovništvu je procenio da ćemo 2025. godine imati 6,8 miliona građana, a četvrt veka kasnije 5,9 miliona, što je za petinu manje žitelja nego danas. U biltenu „2009 – World population data sheet“ piše da će na Kosovu broj stanovnika sa 2,2 miliona do 2050. godine porasti na 3,2 miliona, a to je rast za 43 odsto.
Goran Penev iz Centra za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka kaže da je takva perspektiva mogućeg demografskog kretanja manje-više realna.

– To su matematičke simulacije koje pokazuju šta bi se desilo sa brojem stanovnika ako se ostvare određene pretpostavke. Na primeru Kosova vidi se da pretpostavke mogu biti i nedovoljno pouzdane jer se nisu obistinile ranije prognoze zato što je došlo do intenzivnijeg opadanja fertiliteta i većeg negativnog migracionog salda od očekivanog – objašnjava Penev za „Blic“.
Prema najnovijim podacima Republičkog zavoda za statistiku lane je, posle više godina, najzad došlo do porasta broja živorođene dece, opao je broj umrlih, ali je negativan prirodni priraštaj veoma visok: svake godine je broj umrlih za 30.000 veći od broja rođenih – kao da izgubimo grad poput Jagodine. Lepa vest je da je povećana stopa fertiliteta (sada je 1,41), ali je opet alarmantno ispod nivoa potrebnog za prostu reprodukciju stanovništva, koji se dostiže rađanjem 2,1 deteta po ženi. Penev ističe da naše žene rađaju za trećinu manje od broja koji bi omogućio zamenu generacija – a nju nemamo od 1956. godine.

– Žene rađaju sve manje i sve kasnije. Fertilitet je u najvećem padu kod žena između 20 i 30 godina, dok je u porastu kod starijih starosnih grupa. Ali, pad rađanja kod mlađih žena je mnogo veći, tako da je kompenzacija nemoguća. Nasuprot tome, već nekoliko godina je u porastu rađanje u većini evropskih zemalja, kako u zemljama koje su tokom devedesetih imale najintenzivnije smanjenje fertiliteta (zemlje u tranziciji), tako i u najrazvijenijim zemljama koje su imale najviši fertilitet. To se odnosi posebno na Švedsku, Finsku, Norvešku, Dansku, Veliku Britaniju, Irsku i Francusku. Zbog njihovog rasta mi na toj rang-listi sve više padamo. I u Rusiji, gde je pad fertiliteta bio katastrofalan, žene sad više rađaju nego u Srbiji – kaže Penev.
Ono što se na demografskom planu događa u Evropi, kod nas se prelije sa kašnjenjem. Tamo je porast rađanja krenuo sredinom ove decenije, kod nas tek prošle godine, ali ne tako intenzivno kao u Evropi.
Kad je reč o smrtnosti, prosečni životni vek nikad nije bio duži, lane smo dostigli rekordnih 73,7 godina (žene 76,3 godine, muškarci 71,1 godinu). Svake godine, kao na trkama, rušimo neki nacionalni rekord u demografskoj statistici i, paradoksalno, sve više padamo na demografskim listama Evrope.

– Prošle godine smo treći put uzastopno imali pad mortaliteta. Povoljno je to što se manje umire gledano po starosnim grupama, ali je zbog starenja stanovništva broj umrlih znatno veći nego pre 15 ili 20 godina. Srbija bitno zaostaje u odnosu na zemlje koje uspešno snižavaju smrtnost. U Švajcarskoj je prosečan životni vek 82,2 godine, 8,5 godina duži nego kod nas – upoređuje Penev.

Izvor: Blic