Pavle Beljanski: Lovac na remek-dela

Slikar Marino Tartalja je jednom prilikom izjavio da je Beljanski imao „začuđujući dar i apsolutni likovni sluh”. Očigledno, on ga je nepogrešivo vodio u pravcu pronalaženja remek-dela za kolekciju.

Nije slučajno da se „slučajno“ pojavio na aukciji u pariskom hotelu „Druo“ 1929. godine i prvi uspeo da kupi Veliku Izu Vlaha Bukovca, kada je slikar Paja Jovanović došao sa namerom da isto delo nabavi za kraljevsku kolekciju Karađorđevića. Ili, što je upravo Pavle Beljanski čuveno platno Save Šumanovića Doručak na travi, izlagano na njegovoj velikoj samostalnoj izložbi u Beogradu 1928. godine, otkupio od trgovca Alkana Đerasija za svoju zbirku. Mnoga od izuzetnih ostvarenja kolekcionar je dobijao kao poklon od umetnika, sa istančanim kriterijumom birajući najbolja dela: Mrtvu prirodu Mila Milunovića (1930), Beljanski je odneo iz umetnikovog ateljea još svežu, sa štafelaja.

Remek-dela nacionalne istorije moderne umetnosti iz kolekcije Pavla Beljanskog predstavljena su na izložbi Kolekcija Pavla Beljanskog: biseri moderne u Umjetničkom paviljonu u Zagrebu (19. novembar 2015 – 17. januar 2016). Autori postavke su dr Jasna Jovanov i dr Zvonko Maković. U godini u kojoj se obeležava pet decenija od smrti velikog darodavca, ova izložba je prvo predstavljanje Spomen-zbirke Pavla Beljanskog izvan granica Srbije.