Ultrazvučni pregled štitne žlezde: Zašto je ključan?

Piše: dr sci. med. Andrea Peter
lekar specijalista nuklearne medicine

Čvorovi štitaste žlezde retko uzrokuju bilo kakve simptome i najčešće se dijagnostikuju slučajno pri pregledu vrata pomoću metode kompjuterizovane tomografije (CT) ili ultrazvuka (UZ) na koji pacijenti bivaju upućeni zbog drugih indikacija. Ređe su situacije kada pacijenti samo primete odnosno napipaju čvor ili ga uoče pri pogledu u ogledalo.

Većina čvorova u štitastoj žlezdi, čak i potencijalno maligni ne uzrokuju poremećaj hormonskog statusa, te ih možemo smatrati nefunkcionim, odnosno u laboratorijskim nalazima se beleže uredne vrednosti hormona.

Vrlo retko se pacijenti sa čvorovima u štitastoj žlezdi mogu žaliti na postojanje bola u vratu ili, ukoliko je čvor dovoljno velik, može potiskivati dušnik i jednjak i kao posledica toga javlja se nešto otežano disanje i gutanje odnosno “osećaj knedle” u grlu. Još ređe od navedenog se javlja promuklost kao simptom i to najčešće kod potencijalno malignih čvorova, usled urastanja u nerv koji inerviše glasnice.

Najvažnije je znati da čvorovi u štitastoj žlezdi najčešće ne uzrokuju tegobe, hormonski status je najčešće uredan, čak i kod pacijenata sa potencijalno malignim čvorovima, a najbolji način da se utvrdi njihovo postojanje je klinički pregled i ultrazvuk.

Tačan uzrok nastanka čvorova u štitastoj žlezdi nije poznat. Samtra se da do 60 godina starosti skoro polovina populacija ima čvor u štitastoj žlezdi koji se najčešće otkriva slučajno. Preko 90 odsto ovakvih čvorova je benignih karakteristika.

Hashimotov tireoiditis kao najčešći uzrok smanjenog rada štitaste žlezde (hipotireoza) takođe može biti praćen postojanjem čvorova u tkivu. U nekim područjima, što nije slučaj kod nas, nedostatak joda može biti uzrok za pojavu čvorova u štitastoj žlezdi.

Ultrazvuk štitaste žlezde je ključni pregled prilikom evaluacije čvorova u štitastoj žlezdi. Spada u pouzdane dijagnostičke metode koja omogućava procenu veličine čvora, kao i da li su pretežno solidne strukture ili ispunjene tečnošću (cistične). Ultrazvukom se može postaviti sumnja na postojanje rizika od maligniteta čvora.